Ogrody chińskie w czasach dynastii Sung

Ogrody chińskie w czasach dynastii Sung

Po zjednoczeniu kraju przez dynastię Sung, władcy ustanowili swą stolicę w prowincji Honan, w Pienliangu. Tamtejsze ogrody jak można sądzić (na podstawie dokumentów i tradycji) również były odbiciem taoistycznej wizji natury. Ich symboliczny charakter występuje z całą siłą.Jednym z największych miłośników ogrodów był cesarz Hueitsung. Malarz i kolekcjoner, obok malowideł i starych brązów zbierał także „kamienie ogrodowe” wymodelowane przez wodę.Te kamienie, wybierane z wielką starannością, miały niezwykłe formy; najpiękniejsze zdobiły ogród cesarski w Kenjou. Miejsce nań wyznaczono drogą szczególnych poszukiwań prowadzonych według wskazówek taoisty­cznych wróżbiarzy, co pozwala przypuszczać, że ogród pomyślany był jako szczęśliwa kraina nieśmiertelnych. Nie ma wprawdzie dokładnych opisów ogrodu cesarskiego, ale wiadomo, że największą górę w tym ogrodzie nazwano Wanszouszan (Górą Niezliczonych Lat). Wspomnienie o owych „górach” i cudownych „kamieniach” zachowało się w ówczesnych malowidłach. Najznakomitsze z nich zostały opisane w Siianho szyp’u, wartościowej publikacji odpowiadającej katalogom cesarskich kolekcji malarstwa i rzeźby.Zachowały się liczne świadectwa niezwykłego rozwoju sztuki ogrodów za panowania dynastii Sung dotyczy to nie tylko ogrodów cesarskich, ale i prywatnych. W swojej publikacji Znakomite ogrody w Lojangu Li Kofei stwierdził, że istniało tam dwadzieścia pięć sławnych ogrodów. Interesujący jest opis ogrodu Syma Kuanga, dostarcza bowiem infor­macji o elementach kompozycji, uprawach, stawach i tarasach, a przede wszystkim o czasie powstania ogrodu. Począwszy od roku 1071, Syma Kuang przez sześć lat scalał tereny, na których zamierzał założyć swój ogród. Wzniósł budynek mieszczący bibliotekę złożoną z pięciu tysięcy tomów; od południa zbudował drewniany pawilon i założył kwadratowy staw. Innemu nadał kształt słoniowego kła. Wreszcie w rozgałęzieniu wód wzniósł budowlę nazwaną Pawilonem Przyjemności Wodnych.Płaski teren rozciągający się na wschód od stawu, podzielony na sto dwadzieścia malutkich kwater, w których rosły starannie oznaczone tablicz­kami zioła lecznicze, nazwano Ogrodami Ziół Leczniczych. Na południe stąd znajdowało się sześć rabat, na których sadzono piwonie i wiele innych kwiatów, z tym, że każdy gatunek był reprezentowany przez jeden albo dwa egzemplarze typowe, czy to ze względu na nazwę czy na kształt. Miasto Lojang położone jest w pobliżu gór, których nie było widać… trzeba byto zatem zbudować w ogrodzie taras z pawilonem, z którego można by oglądać Wanan i Thanjuan, a jeszcze dalej góry Fuszy; nazwano go Tarasem Kontemplowania Gór (Kienszant’ai). Rok 1127 wyznacza koniec panowania północnej dynastii Sung; jej miejsce zajęła dynastia południowa. Dwór osiadł w Hangczou i otoczy! opieką instytucje artystyczne i kulturalne. Sztuka ogrodów znowu znalazła się na uprzywilejowanym miejscu i w nowej stolicy zaczęto zakładać liczne ogrody, tak cesarskie, jak i prywatne, które różnorodnością, bogactwem i poziomem artystycznym nie ustępowały ogrodom stolicy północnej. Hangczou, dzięki licznym kanałom i mostom nazwane Wenecją Wschodu, było prawdziwym miastem ogrodów. Kiedy oglądał je Marco Polo w końcu XIII wieku, uderzyła go mnogość i położenie tych zachwycających ogro­dów. Nie omieszkał odnotować wiadomości o jednym z cesarskich ogro­dów, przeznaczonych dla rozrywki, w którym władca zażywał przyjemności w otoczeniu pięknych kobiet; Marco Polo opisał kąpiel tych młodych dam.