Albert Wielki i Piętro de Crescenzi

Albert z Bollstadt (zwany Wielkim), urodzony w Lauingen w Szwabii około roku 1206, zmarł w Kolonii w roku 1280. W roku 1223 wstąpił do zakonu dominikanów, studiował nauki przyrodnicze i opublikował traktat o roślinach De vegetalibus libń VII, w którym rozdział VII De plantatione viridarium poświęcił ogrodom swoich czasów.Piętro de Crescenzi, urodzony w Bolonii około 1233, zmarł około roku 1320. Na zamówienie generała zakonu dominikanów napisał dzieło traktu­jące o gospodarstwie wiejskim, którego rozdział VIII jest poświęcony sztuce ogrodów.Nie ulega wątpliwości, że obydwaj wymienieni autorzy czerpali z tych samych źródeł ich dzieła były przedmiotem licznych studiów i Meyer, przygotowując wydanie krytyczne De vegetalibus, zaznaczył, że w księdze VIII swego traktatu Piętro de Crescenzi przytoczył wiele sformułowań zawartych w dziele Alberta Wielkiego.Jednakże Piętro de Crescenzi dostarczył innych wskazówek niż Albert Wielki, i jego Opus ruralium commodorum libń XII stanowi dokument podstawowej wagi. Rękopis powstał między 1304 a 1309 rokiem, przetłu­maczony został na dialekt toskański około 1350, na francuski w 1373, pod tytułem Rustican du labour des champs, na niemiecki w 1474. Dzieło to rozchodziło się dalej dzięki licznym wydaniom po łacinie, po włosku, fran­cusku, niemiecku, po polsku i po angielsku. Angielskie wydanie ukazało się w 1616 roku. Międzynarodowy charakter tego dzieła, dzięki rozlicznym tłumaczeniom, określa problematykę ogrodów w Europie w wieku XIII. Wykorzystane tutaj źródła wskazują na więzy łączące ogrody Zachodu z ogrodami starożytności. Warto również dodać, że rękopis traktatu był dedykowany Karolowi II Andegaweńskiemu, królowi Sycylii. Autor poda­jąc źródła powołuje się przede wszystkim na Alberta Wielkiego (który, jak wiadomo, inspirował się komentatorami arabskimi), powołuje się także na Marcjalisa, łacińskiego epigramatyka, na HermesaTrismegistosa, któremu przypisywano pisma składające się na tzw. Corpus Hermeticum, Palladiusa Rutiliusa Taurusa Aemilianusa, pisarza rzymskiego z IV wieku, któremu zawdzięczamy traktat o gospodarstwie wiejskim De re rustica; wresz­cie Warrona, autora traktatu o rolnictwie także zatytułowanego De re rustica. Dla poznania podstawowych tematów podejmowanych w ogrodach owych czasów, najbardziej owocna jest analiza tekstu księgi VIII Rustican du labour des champs.