Pojawienie się automatów i kobierców z motywami ogrodowymi

Obok tych wzmianek o ogrodach sasanidzkich. warto zwrócić uwagę na zegar z Gansak. Bizantyński historiograf Kcdrenos zapisał, że w czasie ucieczki Chosroesa II w 624 roku. kiedy cesarz Herakliusz wdarł się do pałacu, znalazł tam portret Chosroesa tronującego na dachu, który miał formę globu. „Tam. ten nieprzyjaciel Boga, rozkazał sporządzić maszyny rozpylające krople wody jak deszcz i wydające dźwięki naśladujące grzmo­ty.” Oto pierwsza znana nam wzmianka o zastosowaniu automatów, które z czasem stały się jednym z elementów występujących w ogrodach.Tradycja powiada, że w końcu VI stulecia znaczenie ogrodów było tak wielkie, iż władcy sasanidzcy chcieli w okresach złej pogody zachować choć wspomnienie ulubionych ogrodów. I tak nadzieję nadejścia nowej wiosny wcielano w monumentalne kompozycje przedstawiające ogrody, tkane w formie kobierców. Przypominały one władcy formy i kolory ulubionych miejsc. Stąd wywodzą się perskie kobierce ogrodowe, z których najbardziej znane są kobierce Chosroesa. Cztery najsłynniejsze kobierce z czasów Chosroesa II wykonane były z jedwabnego brokatu przetykanego złotem, ozdobione perłami i rubinami przedstawiały cztery pory roku. Jednemu z nich Arabowie nadali nazwę Wiosna Chosroesa. Trzeba by znać lepiej historię religii i obrządków, żeby móc ustalić, czy te ogrodowe kobierce miały w istocie charakter religijny, a nawet magiczny. Wiadomo na pewno, że przedstawiają konkretne obiekty i że jako takie są dokumentami najwyższej wartości.Najprostszy plan, który można z nich odczytać, przedstawia teren podzielony na cztery pola za pomocą dwóch krzyżujących się osi kanałów, na przecięciu których umieszczono budowlę pałac, pawilon albo fontan­nę. Sądzi się. że mamy tu do czynienia z wyobrażeniem wszechświata takim, jakie przekazała Azja. Kosmos z czterema stronami świata wokół central­nej góry i cztery rzeki płynące na cztery strony świata pojawiał się w różnych wersjach kosmologii. Stąd wysnuto wniosek, że ogrody perskie wywodziły się ogrodów mogolskich z Indii. Nie można wykluczyć możliwości, że kobierce te miały charakter magiczny i symbolizowały władzę panującego nad naturą. Jeśli tak było. byłyby rodzajem zaklęcia magicznego, konkretyzacją idei dominacji wład­cy nad światem.